Regiodeal Noordoost Fryslân, de volgende stap!
Noordoost Fryslân is trotse eigenaar van de eerste Regiodeal van Nederland. Gezamenlijk is besloten met het Rijk te investeren in de sociaaleconomische structuur van de regio.
Bijna een jaar geleden, op 17 juli 2017, werd de Regiodeal Noordoost Fryslân getekend. Maar liefst 42 partijen (overheden, maatschappelijke organisaties, onderwijsinstellingen en ondernemers) verbonden zich aan het programma dat de economie van Noordoost Fryslân in een stroomversnelling gaat brengen. Inmiddels zijn de projecten uit deze eerste fase uitgewerkt in concrete businesscases, de zogeheten ‘Versnellingsagenda Noordoost Fryslân’.
Op 24 september 2018 wordt het congres ‘Regiodeal II, doorschakelen naar een hogere versnelling’ georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomst zal de minister, Carola Schouten van LNV, de regiodeal II vanuit het Rijk komen ondertekenen. Met de Regiodeal II komt een aanzienlijk budget beschikbaar voor de uitvoering van projecten in de sectoren bouw, metaal en landbouw.
Fjildlab
Voor het thema landbouw heeft de Noardlike Fryske Wâlden samen met het van Hall instituut het ‘Fjildlab’ ontwikkeld. In het Fjildlab zullen in acht kenniskringen kansrijke thema’s worden vertaald naar projecten, gericht op duurzaamheid en inkomen voor landbouwbedrijven. De eerste ronde van zes kenniskringen zijn al van start gegaan en samen met het van onderwijsinstituut Van Hall Larenstein investeerde NFW al veel tijd en energie in het Fjildlab. Vanuit de NFW wordt een onderzoek gestart of de twee projecten die uit de kenniskringen mest en bodem zijn voortgekomen alvast van start kunnen gaan zonder dat daar op dit moment budget voor beschikbaar is.
Wij houden u op de hoogte en heeft u interesse om in één van de kenniskringen Bodem; Natuur, landschap & biodiversiteit; Water & Landbouw; Duurzame Energie & Klimaat; Mest; Voer; Zilte teelt of Voeding) mee te draaien of heeft u al een concreet plan? Schroom niet, haak aan en meldt u via email mailto:info@nfw.bm of telefoon 0511-745200.
Bokashi
Zoals bekend is de Bokashi praktijkproef dit jaar van start gegaan. Naast de praktijkproef heeft stagiair Niels den Hartogh zijn stageperiode gewijd aan een theorieonderzoek om na te gaan wat de mogelijkheden voor Bokashi op de composteerafdeling in Tytsjerksteradiel zijn. Daarvoor is naast het theorieonderzoek ook een interview op locatie gehouden. De groenstromen zijn mogelijk interessant voor het gebruik d.m.v. de Bokashi methode, maar er zijn op dit moment ook beperkingen. Niels heeft o.a. uitgezocht waar de knelpunten liggen; denk aan regelgeving, variaties in biomassasoorten en mogelijke vervuilingen. Niels heeft zijn stage inmiddels afgerond en er is een goede rapportage opgeleverd. Zowel het theorie- als het praktijkonderzoek wordt voortgezet. De rapportage wordt gebruikt door de volgende stagiair voor verdere verdieping. Daarnaast probeert de NFW de huidige praktijkproef in de komende jaren te verbreden door studenten aanvullend onderzoek in de praktijk te laten doen.
Energietransitie
In de nieuwsbrief van maart heeft de NFW u geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot het uitrollen van de energietransitie in het Friese Woudengebied. Het bestuur heeft op 4 juni 2018 in Den Haag een toelichting gegeven over de mogelijkheden die hier in het gebied liggen. De interesse van zonne-energie op boerendaken is hoog, maar in de huidige situatie komen dergelijke initiatieven maar langzaam op gang. NFW heeft met verschillende partijen binnen de Friese Energiestrategie uitgezocht wat de mogelijkheden in de regio zijn, hieruit blijkt dat de NFW tot 10x meer energie zou kunnen produceren t.o.v. de huidige situatie op basis van het beschikbare dakoppervlak. De NFW zou dit middels een collectieve gebiedsgerichte aanpak willen realiseren waarbij de leden ook ontzorgd worden. In de praktijk zou het initiatief op 200 verschillende locaties ongeveer 12,5 Megawatt (MW) op kunnen leveren. Ter vergelijking: één van de grootste zonneparken van Friesland staat in Garyp op een oude vuilstortplaats. Hier staan 27.000 zonnepanelen opgesteld die met elkaar 6 MW groene stroom opleveren. Goed voor ruim 1700 huishoudens!
NFW brengt het onderwerp verder onder de aandacht bij de politiek en wil dit doen aan de landelijke klimaattafels om vervolgens tot een pilot te kunnen komen. Concreet betekent dit dat de NFW nog niet direct aan de slag kan gaan met de uitvoering, het vergt tijd om dit pilotinitiatief buiten de bestaande kaders te kunnen starten.
Natuurinclusieve landbouw
Uit de enquête die NFW gezamenlijk met het collectief Waadrâne heeft gehouden bleek onder andere dat er vanuit de leden en stakeholders interesse is om vormen van certificeren verder uit te zoeken. NFW heeft dit gedaan en wil nu bekijken of het concept certificeringssysteem ook in buurcollectieven It Lege Midden(ILM) en ELAN Zuidoost Friesland werkbaar is. ILM en ELAN zijn op hun beurt bezig de gebiedssamenwerking met TBO’s en Waterschap te verbeteren. De verwachting is dat deze aanpak voor zowel de biodiversiteit, terreinbeherende organisaties (It Fryske Gea en Staatsbosbeheer), het waterschap als voor melkveehouders voordelen op kan leveren voor de langere termijn. Binnen dit deelproject zal onderzocht worden hoe de samenwerking op gebiedsniveau verbeterd en ingericht kan worden.
Biodiversiteitsmonitor
Het project Biodiversiteitsmonitor is dit jaar van start gegaan. Voor het project zijn er tien verschillende boeren, met verschillende bedrijfsvoeringen, uit het NFW gebied door de NFW gevraagd om mee te doen. NFW vult samen met de boeren de monitor in waarna er verschillende prestatie indicatoren inzichtelijk worden. Vervolgens worden deze in de groep besproken. De indicatoren geven een beeld van onder andere emissies, eiwit van eigen bedrijf, stikstof-bodemoverschot, beheerland, kruidenrijk grasland en soortendiversiteit. Voor elk bedrijf zullen de uitkomsten weer anders zijn en NFW zal aan het einde van het project een advies op gaan stellen om de monitor te verbeteren. Ook wil de NFW het project bij lokale stakeholders onder de aandacht brengen om een inpassing te vinden binnen- of buiten de bestaande systematiek.
Blauwe Diensten
Er worden kleine stappen gezet in het project Blauwe Diensten waarbij de focus vooral ligt op het water vasthouden op hogere zandgronden. Hiermee wordt op de hogere zandgrond verdroging tegengegaan en zullen er bij piekmomenten minder snel waterproblemen worden ervaren in de lager gelegen gebieden. In de maanden maart en april hebben er twee gebiedsbijeenkomsten plaatsgevonden in de regio’s Twijzelerheide en Wytfean. De provincie en Wetterskip waren bij de eerste bijeenkomst ook aangesloten. In beide gebieden zijn er mogelijkheden om op hogere zandgronden water vast te houden. Projectbureau Aequator is bezig met het uitschrijven van de maatregelen zodat er vervolgstappen kunnen worden genomen.
Masterclass Monovergisting
Sinds enkele jaren is er een voorzichtige ontwikkeling van monovergisting waarbij alleen (bedrijfseigen) mest wordt vergist. U bent ongetwijfeld op de hoogte van het www.jumpstartua.nl concept waarbij melkveehouders gefaciliteerd worden bij de aanvraag en het verkrijgen van financiering omtrent monovergisting. Onder melkveehouders is er zowel interesse als kritiek. Hoofdzaak is dat er op dit moment veel vragen liggen: “Hoe ziet de Businesscase eruit, hoe werkt de techniek, hoe werkt de biologie”, maar vooral ook “Wat doet digestaat met bodem en gewas?”
Om hier inzicht in te geven wil Provincie Fryslân een masterclass ontwikkelen waar ingegaan wordt op deze aspecten. In de periode oktober 2018 tot maart 2020 worden deze onderwerpen uitgediept door deskundigen en ervaringsdeskundigen. Hierbij is het de bedoeling relevante installaties en locaties te bezoeken en d.m.v. kennisdeling hier uitspraken over te kunnen doen. Omdat dit goed aansluit bij de doelstellingen van het Fjildlab dat in ontwikkeling is, wil de NFW deze masterclass samen met de provincie opstarten. Verder kunnen er mogelijk vervolgprojecten en/of onderzoeken worden opgestart. Het huidige project in opstart zal insteken op het delen van bestaande ervaringen en publicaties in- en buiten de Masterclass. Het programma wordt samen met de deelnemers ontwikkeld met medewerking van o.a. LTO, DLV, van Hall en Dairy Campus.
Geïnteresseerden kunnen zich vrijblijvend per mail aanmelden via info@nfw.bm onder vermelding van “Aanmelding Masterclass Monovergisting”.
Voor vragen kunt u contact opnemen met J. Pilat van het bureau NFW.